Η Σιάτιστα

Η Σιάτιστα, πόλη με μεγάλη ιστορία και πλούσια παράδοση, είναι χτισμένη σε υψόμετρο 960 μ. στη μεσημβρινή πλαγιά του όρους Βέλια. Νότια υψώνεται ο Μπούρινος (1866 μ.) με πανέμορφο ορειβατικό καταφύγιο.
Φημισμένα ανά τον κόσμο είναι τα πανέμορφα αρχοντικά της, οι μοναδικής αξίας Βυζαντινές εκκλησίες της, καθώς και τα εξαιρετικής ποιότητας κρασιά και ιδιαιτέρως το ξακουστό «ηλιαστό» κρασί της Σιάτιστας.
Γεννημένη θαρρείς από την ίδια την ιστορία και μέσα στα χέρια της φύσης, σε περιμένει η Σιάτιστα. Κάτω, ο Αλιάκμονας αστράφτει στα σιτοχώραφα. Όσο ανηφορίζεις, αμπέλια. Πάνω, εδώ, ανάμεσα σε Θεό και ανθρώπους, μια πόλη που μετράει ήδη 6 αιώνες ζωής, σε περιμένει. Γυμνές, καμπυλωτές βουνοκορφές. Εκεί, μέσα στα πέτρινα κύματα, στο δίπτυχο αγριάδας και ερημιάς, η Σιάτιστα. Στο βυθό του ουρανού. Χτισμένη στα 950 μέτρα, 28 χιλιόμετρα δυτικά της Κοζάνης, στις παρυφές του Σινιάτσικου. Νότια, το όρος Μπούρινος με το ορεινό καταφύγιο που προκαλεί δέος σε κάθε επισκέπτη με την καταπληκτική θέα.
Τα σιατιστινά αρχοντικά, με τους επιβλητικούς πέτρινους τοίχους, τα απρόσιτα σιδερόφραχτα παράθυρα, τις πολεμίστρες, τα θυροκάρφια στις αμπαρωμένες πόρτες και τον ψηλό αυλότοιχο, αποδείχτηκαν σωστά κάστρα.
Στη σημερινή πόλη υπάρχουν ατόφια κύτταρα της παλιάς, τα αρχοντικά της, σημάδια αδιάψευστα της πλούσιας και πολύβουης ζωής της Σιάτιστας τον 18ο και 19ο αι. Χτισμένα από Ηπειρώτες και Μακεδόνες μαστόρους, τα σπίτια αυτά είναι γέννημα των αναγκών του τόπου και αντανακλούν ταυτόχρονα επιρροές από τις χώρες όπου ιδιοκτήτες αλλά και κατασκευαστές ταξίδεψαν.
Ο ταξιδιώτης μπορεί να μπει στα επισκέψιμα παραδοσιακά κελάρια της πόλης και να ξεναγηθεί στα μυστικά του περίφημου σιατιστινού κρασιού, που παράγεται με παραδοσιακό βιολογικό τρόπο και να γνωρίσει και το ξακουστό ηλιαστό κρασί της Σιάτιστας. Οι ίδιοι οι παραγωγοί θα αναλάβουν να τον μυήσουν σε όλα τα στάδια της παραγωγής, μια διαδικασία που παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα των αιώνων, καθώς το κρασί ήταν βασικό προϊόν στην εμπορική δραστηριοποίηση των δαιμόνιων Σιατιστινών εμπόρων ήδη από το 18 ο αιώνα στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
Με μακρά παράδοση στο δέρμα και τη γούνα, η Σιάτιστα συνεχίζει και σήμερα να πρωτοπορεί στον τομέα των γουναρικών με τους εξαιρετικούς τεχνίτες της, οι οποίοι είναι ξακουστοί σε όλον τον κόσμο και πρόθυμοι να εξηγήσουν στον επισκέπτη τα στάδια της παραγωγής μέχρι να βγει το τελικό προϊόν. Οι πρώτες ύλες, τα γουνοφόρα δέρματα, παράγονται σε φάρμες του εξωτερικού αλλά και σε μεγάλες ομοειδείς μονάδες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στην περιοχή και βέβαια δεν επηρεάζουν την ισορροπία του οικοσυστήματος. Στον τομέα του δερμάτινου ενδύματος η Σιάτιστα έχει καθιερωθεί στην εσωτερική και διεθνή αγορά για την υψηλή ποιότητα των προϊόντων της που διατίθενται σε εξαιρετικές τιμές. Το Βιοτεχνικό Πάρκο Γούνας που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια στη Σιάτιστα είναι ένας χώρος που συγκεντρώνει τις δραστηριότητες που είναι σχετικές με τη γούνα και το δέρμα, ανοιχτό για τον κάθε επισκέπτη.
Η Σιάτιστα καλεί τον επισκέπτη να περπατήσει τα σκαλωτά καλντερίμια των στενών της να πάρει μέρος στα ξεφαντώματα και τα γλέντια που συνοδεύουν το άναμμα της Κλαδαριάς στις 23 Δεκεμβρίου, να χορέψει μαζί με τα Μπουμπουσάρια ανήμερα των Θεοφανίων, να καβαλικέψει τα καταστόλιστα άλογα και να διασκεδάσει μαζί με τους καβαλάρηδες το 15Αύγουστο και αν είναι τυχερός, να χορέψει στις πλατείες Χώρας ή Γεράνειας, μαζί με τους καλεσμένους, τον Τρανό Χορό σε κάποιο γάμο.
Και σαν βρει καιρό από το γλέντι και το χορό, πρέπει να διαβεί τα κατώφλια των εκπληκτικών αρχοντικών και να νιώσει το δέος της θρησκευτικής μυσταγωγίας, μπαίνοντας στο εσωτερικό των παμπάλαιων εκκλησιών με τον πλούσιο διάκοσμο και τις σπάνιες τοιχογραφίες, να γνωρίσει τη χλωρίδα και την πανίδα στο Βοτανικό Μουσείο και να γυρίσει αμέτρητους αιώνες πίσω στον χρόνο, βλέποντας τα εκθέματα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.